CHANNEL 9
ကေနာင္မင္းသား(ျမန္မာ ၁၁၈၁-၁၂၈၁) သည္ျမန္မာနိုင္ငံ ကိုယ့္မင္းကိုယ္ခ်င္းဘဝႏွင့္ေနစဥ္ကပင္ နိုင္ငံေတာ္ကို ေခတ္သစ္နိုင္ငံတခု ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည့္ ျမန္မာမင္းသားႀကီး တစ္ပါး ျဖစ္သည္။ လူသုံးကုန္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္မႈ နည္းစံနစ္ ေျပာင္းလဲျခင္းကို အေၾကာင္းျပဳ၍ လူ႕သမိုင္းတြင္ ေခတ္တစ္ေခတ္မွ အျခားေခတ္တစ္ေခတ္သို႔ ေျပာင္းလဲလာခဲ့ရသည္ျဖစ္ရာ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္လည္း ၁၉ ရာစု ႏွစ္မ်ား အလယ္ေလာက္က ေခတ္ေျပာင္းလဲျခင္းကို ဖန္တီးေပးသည့္ အျဖစ္ အပ်က္မ်ားေပၚေပါက္ခဲ့ေလသည္။
ေအာက္ျမန္မာျပည္တြင္ၿဗိတိသွ်တို႔ ေရာက္ရွိ ႀကီးစိုးလာျခင္း၊ ကိုယ့္မင္း ကိုယ္ခ်င္းေနေသာ ျမန္မာနိုင္ငံ အထက္ပိုင္းသည္ ထိုစဥ္အခါက တိုးတက္လ်က္ရွိေသာ ဥေရာပနိုင္ငံအခ်ိဳ႕ႏွင့္ ဆက္သြယ္မႈမ်ား ရရွိလာျခင္းေၾကာင့္ လူသုံးကုန္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္မႈ နည္းစနစ္တို႔၏ အေျခခံျဖစ္ေသာအသစ္အဆန္း ထြင္မႈေျပာင္းလဲမႈတို႔သည္ အထက္ ျမန္မာျပည္သို႔ ေရာက္ရွိလာကာ ေခတ္ကိုေျပာင္းလဲေစနိုင္မည့္အခြင့္အလမ္းမ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့ေလသည္။ ထိုအခြင့္အလမ္းမ်ားကို အျမင္က်ယ္စြာႏွင့္ အသုံးျပဳၾကေသာ ထိုေခတ္ျမန္မာေခါင္းေဆာင္တို႔တြင္ အေရး ပိုမိုပါဝင္ခဲ့သူကို ရွာေဖြလွ်င္ကေနာင္မင္းသားႀကီးကိုပင္ ေတြ႕ရေပမည္။
အမပူရ ဒုတိယၿမိဳ႕တည္ သာယာဝတီမင္း (၁၈၃၇-၁၈၄၆)ႏွင့္ `သီရိသုစႏၵာမာလာမေဟ´ဘြဲ႕အမည္ရွိ ေ႐ႊဘိုမင္းတရားႀကီး၏ ေတာင္ေဆာင္ေတာ္၊ ေက်ာက္ေမာ္ၿမိဳ႕စား မိဖုရားတို႔တြင္ သားေတာ္ႏွစ္ပါးတို႔ ထြန္းကားခဲ့ရာ သားအႀကီးမွာ ပၪၥမသဂၤါယနာတင္ မင္းတုန္းမင္း ျဖစ္၍ အငယ္မွာ သတိုးမင္းရဲေက်ာ္ထင္ ဘြဲ႕ခံ ကေနာင္မင္းသား ျဖစ္ေလသည္။ ကေနာင္မင္းသားသည္ သကၠရာဇ္ ၁၁၈၁ ခုေတာ္သလင္း လျပည့္ေက်ာ္၂ရက္ တနဂၤေႏြေန႕တြင္ ဖြားျမင္၏။ ဖြားစဥ္က မီးေနေဆာင္သို႔မေရာက္မီ ေတာင္ေဆာင္၌ဖြားျမင္သျဖင့္ ခမည္းေတာ္က ေမာင္ေတာင္မင္းဟု ကိုယ္တိုင္မွည့္ေခၚခဲ့၏။ ခ်စ္စနိုးေခၚေသာ ငယ္မည္မွာ `ထိပ္တင္ေကာက္´ ျဖစ္၍ မင္းသားလတ္အဆင့္တြင္ မင္းတပ္ၿမိဳ႕ကိုစားခဲ့ရသည္။ ေနာင္ေတာ္ ပုဂံမင္း (၁၈၄၆-၁၈၅၃) ထီးနန္းဆက္ခံေတာ္မူေသာအခါ `သီရိသုမဟာ ဓမၼရာဇာ´ဟူေသာ ဘြဲ႕ေတာ္ႏွင့္ ကေနာင္ၿမိဳ႕ကို စားရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကေနာင္မင္းဟု တြင္ေလသည္။
သို႔ေသာ္ ဒုတိယ အဂၤလိပ္-ျမန္မာစစ္ပြဲတြင္ ပုဂံမင္းအား ေနာင္ေတာ္ မင္းတုန္းမင္းက ေ႐ႊဘိုမွပုန္ကန္ရာတြင္ အတူဦးေဆာင္ပါဝင္ခဲ့သည္။ သကၠရာဇ္ ၁၂၁၄-ခုႏွစ္၊ သက္ေတာ္ (၃၃)ႏွစ္တြင္ ေ႐ႊဘိုမင္းတရားႀကီး၏ အေနာက္နန္းေတာ္ မိဖုရား (အေနာက္နန္းမေတာ္မျမေလး)၏ သမီးေတာ္ လွိုင္ထိပ္ေခါင္တင္ႏွင့္ လက္ထပ္ေတာ္မူၿပီးလွ်င္ တပယင္း၊ ေတာင္တြင္းႀကီး၊ ပၪၥလငါးၿမိဳ႕ႏွင့္ စေလၿမိဳ႕မ်ားကို စားရေလသည္။
ကေနာင္မင္းသားသည္ အိမ္ေရွ႕စံမင္းသား (နန္းၫြန႔္နန္းလ်ာမင္းသား) လည္းျဖစ္ၿပီး ထီးနန္းစည္းစိမ္ႏွင့္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကိုဆက္ခံရန္အခြင့္ရွိသူျဖစ္ေနေပရာ ထိုအခြင့္အေရးကို မက္ေမာၾကေသာ တူေတာ္မ်ား (ျမင္ကြန္းမင္းသားႏွင့္ ျမင္းခုန္တိုင္မင္းသား) တို႔၏လုပ္ႀကံမႈေၾကာင့္ ကံေတာ္ကုန္ခဲ့ရသည္။ ကေနာင္မင္းသား ကံေတာ္ကုန္စဥ္ သက္ေတာ္မွာ (၄၇)ႏွစ္သာ ရွိေသးသည္။ ပေဒသရာဇ္ေခတ္ရွိ နန္းတြင္း အေရးအခင္းမ်ားမွာ သမိုင္းတင္ထားသည္ထက္လည္း ပိုမိုရႈပ္ေထြးေနတတ္သည္။
မိဖုရားမ်ားႏွင့္ သားသမီးေတာ္မ်ား
ကေနာင္မင္းသားသည္ မိဖုရားႏွင့္ ကိုယ္လုပ္ေတာ္ေပါင္း ၅၂-ပါးရွိၿပီး ၎တို႔မွဖြားျမင္ေသာ သားသမီးေတာ္မ်ားမွာ ၁၀၂-ပါးရွိသည္။
သားေတာ္၊တူေတာ္မ်ားအား စိတ္မခ်ျခင္း
အိမ္ေရွ႕စံ ကေနာင္မင္းသားႏွင့္ မင္းတုန္းမင္းတို႔ ဆုံေသာအခါ သားေတာ္၊တူေတာ္မ်ားအား စိတ္မခ်ေၾကာင္း ေလွ်ာက္တင္တင္ေသာအခါ မင္းတုန္းမင္းက `ေအး...ေမာင္ပုေရ...ေနာင္ေတာ္ဘုရားကလည္း သီလဝတို႔ကို စိတ္မခ်ဘဴး။ ေမာင္ပုကလည္း ေမာင္ညိုတို႔ကို ဂ႐ုမစိုက္၊ သူတို႔ကလည္း ထေနာင္းပင္က မီးတက်ည္ဆိုသလို လာၾကလိမ့္ဦးမည္´ဟု မိန႔္ေတာ္မူသည္။
ေမာင္ညိုဆိုသူမွာ ပန္းထိမ္းမင္းသားကို ဆိုလိုသည္။
သီလဝဆိုသည္မွာ ျမင္ကြန္းမင္းသားကို ဆိုလိုသည္။
ေမာင္ပုဆိုသည္မွာ ကေနာင္မင္းကို မင္းတုန္းမင္းက ငယ္စဥ္အခါက ညီပုေလးဟု ခ်စ္စနိုးေခၚတြင္ရာမွ အ႐ြယ္ေရာက္လာေသာအခါ ေမာင္ပု ဟုေခၚဆိုေလသည္။
ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ား
ကေနာင္မင္းသားသည္ သာယာဝတီမင္း၏ သားေတာ္ ၊ မင္းတုန္းမင္း၏ ညီေတာ္ ျဖစ္သည္။ ဒုတိယအဂၤလိပ္-ျမန္မာစစ္ပြဲ ၿပီးဆုံးကာနီးတြင္ မင္းတုန္းမင္းသားႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ ေနာင္ေတာ္ ပုဂံမင္းကို ပုန္ကန္ ျခားနားခဲ့ၿပီး ၁၈၅၃ ၊ ဇူလိုင္ (၁၁) တြင္ မင္းတုန္းမင္း နန္းတက္ကာ ကေနာင္မင္းသားက အိမ္ေရွ႕မင္း ျဖစ္လာခဲ့သည္။ မင္းတုန္းမင္းႀကီးသည္ ဘာသာေရး ကိုင္းရွိုင္းသူ ျဖစ္ၿပီး ကေနာင္မင္းသားမွာမူ စီမံခန႔္ခြဲေရးတြင္ နိုင္နင္းသူ ျဖစ္သည္။ ကေနာင္မင္းသားသည္ အေနာက္နိုင္ငံမ်ားသို႔ ပညာေတာ္သင္မ်ား ေစလႊတ္၍ ဗမာ့တပ္မေတာ္ကို ေခတ္မွီေစရန္ ေခတ္မွီ လက္နက္မ်ား တပ္ဆင္နိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္။ စစ္လက္နက္မ်ား ထုတ္လုပ္သည့္ စက္႐ုံမ်ားလည္း တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ ကေနာင္မင္းသားသည္ ဧရာဝတီ ျမစ္ရိုးအတိုင္း ဆန္တက္လာမည့္ ၿဗိတိသွ်တို႔၏ စစ္သေဘၤာမ်ားကို တားဆီးနိုင္ရန္ ေရျမႇုပ္ဗုံးကို တီထြင္စမ္းသပ္ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ဘာသာတရား ကိုင္းရွိုင္းသည့္ နိုင္ငံေတာ္ ျဖစ္သည့္ အားေလွ်ာ္စြာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားက ေရသတၱဝါမ်ား ေသေၾကပ်က္စီးေၾကာင္း ေျပာၾကား ကန႔္ကြက္သျဖင့္ ေရျမႇုပ္ဗုံး ထုတ္လုပ္မႈ စီမံကိန္းကို ရပ္တန႔္ခဲ့ရသည္။ ထိုနည္းတူပင္ အျခားေသာ စက္မႈထူေထာင္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားမွာလည္း ၎ကြယ္လြန္ၿပီးခ်ိန္မွ တစ္စစႏွင့္ ရပ္ဆိုင္းသြားခဲ့ရသည္။ အခ်ိဳ႕စက္႐ုံမ်ားကိုမူ အဂၤလိပ္တို႔ မႏၱေလးကို သိမ္းယူအၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ ျပန္လည္ၿပီး လည္ပတ္ခဲ့ၾကေသးသည္။
ကေနာင္မင္းသားကို တိုင္းသူျပည္သားမ်ားက ခ်စ္ၾကည္ေလးစားၾကၿပီး ျမင္ကြန္း ျမင္းခုန္တိုင္ အေရးအခင္းတြင္ မင္းသားႀကီးသာ လုပ္ႀကံ မခံခဲ့ရပါက ျမန္မာျပည္ သည္နယ္ခ်ဲ့လက္ေအာက္သို႔ ဤမွ်ေလာက္လြယ္ကူစြာ၊ ေစာစီးစြာ မေရာက္နိုင္ဟု ယုံၾကည္ၾကသည္။
ထိုစဥ္က အဂၤလိပ္ႏွင့္ ျပင္သစ္စသည့္ နိုင္ငံတို႔က ကိုလိုနီနယ္ေျမမ်ားရရွိရန္ အၿပိဳင္အဆိုင္ လုံးပမ္းေနၾကျခင္းျဖစ္ရာ အေထြေထြ ေခတ္ေနာက္က်ေနေသာ ပေဒသရာဇ္နိုင္ငံမ်ားအဖို႔ အေႏွးႏွင့္အျမန္သာကြာျခားၿပီး နယ္ခ်ဲ့လက္တြင္းသက္ဆင္းၾကရန္ တာစူေနေပသည္။ ကေနာင္မင္းသားမွာ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ပိုင္စိုးသူမဟုတ္သျဖင့္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ကာကြယ္မႈမ်ားကို ေဆာင္႐ြက္ရာတြင္ ကန႔္သတ္ခ်ဳပ္ျခယ္မႈမ်ား မလြတ္ကင္းေသးေခ်။
ေအာက္ျမန္မာျပည္တြင္ၿဗိတိသွ်တို႔ ေရာက္ရွိ ႀကီးစိုးလာျခင္း၊ ကိုယ့္မင္း ကိုယ္ခ်င္းေနေသာ ျမန္မာနိုင္ငံ အထက္ပိုင္းသည္ ထိုစဥ္အခါက တိုးတက္လ်က္ရွိေသာ ဥေရာပနိုင္ငံအခ်ိဳ႕ႏွင့္ ဆက္သြယ္မႈမ်ား ရရွိလာျခင္းေၾကာင့္ လူသုံးကုန္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္မႈ နည္းစနစ္တို႔၏ အေျခခံျဖစ္ေသာအသစ္အဆန္း ထြင္မႈေျပာင္းလဲမႈတို႔သည္ အထက္ ျမန္မာျပည္သို႔ ေရာက္ရွိလာကာ ေခတ္ကိုေျပာင္းလဲေစနိုင္မည့္အခြင့္အလမ္းမ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့ေလသည္။ ထိုအခြင့္အလမ္းမ်ားကို အျမင္က်ယ္စြာႏွင့္ အသုံးျပဳၾကေသာ ထိုေခတ္ျမန္မာေခါင္းေဆာင္တို႔တြင္ အေရး ပိုမိုပါဝင္ခဲ့သူကို ရွာေဖြလွ်င္ကေနာင္မင္းသားႀကီးကိုပင္ ေတြ႕ရေပမည္။
အမပူရ ဒုတိယၿမိဳ႕တည္ သာယာဝတီမင္း (၁၈၃၇-၁၈၄၆)ႏွင့္ `သီရိသုစႏၵာမာလာမေဟ´ဘြဲ႕အမည္ရွိ ေ႐ႊဘိုမင္းတရားႀကီး၏ ေတာင္ေဆာင္ေတာ္၊ ေက်ာက္ေမာ္ၿမိဳ႕စား မိဖုရားတို႔တြင္ သားေတာ္ႏွစ္ပါးတို႔ ထြန္းကားခဲ့ရာ သားအႀကီးမွာ ပၪၥမသဂၤါယနာတင္ မင္းတုန္းမင္း ျဖစ္၍ အငယ္မွာ သတိုးမင္းရဲေက်ာ္ထင္ ဘြဲ႕ခံ ကေနာင္မင္းသား ျဖစ္ေလသည္။ ကေနာင္မင္းသားသည္ သကၠရာဇ္ ၁၁၈၁ ခုေတာ္သလင္း လျပည့္ေက်ာ္၂ရက္ တနဂၤေႏြေန႕တြင္ ဖြားျမင္၏။ ဖြားစဥ္က မီးေနေဆာင္သို႔မေရာက္မီ ေတာင္ေဆာင္၌ဖြားျမင္သျဖင့္ ခမည္းေတာ္က ေမာင္ေတာင္မင္းဟု ကိုယ္တိုင္မွည့္ေခၚခဲ့၏။ ခ်စ္စနိုးေခၚေသာ ငယ္မည္မွာ `ထိပ္တင္ေကာက္´ ျဖစ္၍ မင္းသားလတ္အဆင့္တြင္ မင္းတပ္ၿမိဳ႕ကိုစားခဲ့ရသည္။ ေနာင္ေတာ္ ပုဂံမင္း (၁၈၄၆-၁၈၅၃) ထီးနန္းဆက္ခံေတာ္မူေသာအခါ `သီရိသုမဟာ ဓမၼရာဇာ´ဟူေသာ ဘြဲ႕ေတာ္ႏွင့္ ကေနာင္ၿမိဳ႕ကို စားရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကေနာင္မင္းဟု တြင္ေလသည္။
သို႔ေသာ္ ဒုတိယ အဂၤလိပ္-ျမန္မာစစ္ပြဲတြင္ ပုဂံမင္းအား ေနာင္ေတာ္ မင္းတုန္းမင္းက ေ႐ႊဘိုမွပုန္ကန္ရာတြင္ အတူဦးေဆာင္ပါဝင္ခဲ့သည္။ သကၠရာဇ္ ၁၂၁၄-ခုႏွစ္၊ သက္ေတာ္ (၃၃)ႏွစ္တြင္ ေ႐ႊဘိုမင္းတရားႀကီး၏ အေနာက္နန္းေတာ္ မိဖုရား (အေနာက္နန္းမေတာ္မျမေလး)၏ သမီးေတာ္ လွိုင္ထိပ္ေခါင္တင္ႏွင့္ လက္ထပ္ေတာ္မူၿပီးလွ်င္ တပယင္း၊ ေတာင္တြင္းႀကီး၊ ပၪၥလငါးၿမိဳ႕ႏွင့္ စေလၿမိဳ႕မ်ားကို စားရေလသည္။
ကေနာင္မင္းသားသည္ အိမ္ေရွ႕စံမင္းသား (နန္းၫြန႔္နန္းလ်ာမင္းသား) လည္းျဖစ္ၿပီး ထီးနန္းစည္းစိမ္ႏွင့္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကိုဆက္ခံရန္အခြင့္ရွိသူျဖစ္ေနေပရာ ထိုအခြင့္အေရးကို မက္ေမာၾကေသာ တူေတာ္မ်ား (ျမင္ကြန္းမင္းသားႏွင့္ ျမင္းခုန္တိုင္မင္းသား) တို႔၏လုပ္ႀကံမႈေၾကာင့္ ကံေတာ္ကုန္ခဲ့ရသည္။ ကေနာင္မင္းသား ကံေတာ္ကုန္စဥ္ သက္ေတာ္မွာ (၄၇)ႏွစ္သာ ရွိေသးသည္။ ပေဒသရာဇ္ေခတ္ရွိ နန္းတြင္း အေရးအခင္းမ်ားမွာ သမိုင္းတင္ထားသည္ထက္လည္း ပိုမိုရႈပ္ေထြးေနတတ္သည္။
မိဖုရားမ်ားႏွင့္ သားသမီးေတာ္မ်ား
ကေနာင္မင္းသားသည္ မိဖုရားႏွင့္ ကိုယ္လုပ္ေတာ္ေပါင္း ၅၂-ပါးရွိၿပီး ၎တို႔မွဖြားျမင္ေသာ သားသမီးေတာ္မ်ားမွာ ၁၀၂-ပါးရွိသည္။
သားေတာ္၊တူေတာ္မ်ားအား စိတ္မခ်ျခင္း
အိမ္ေရွ႕စံ ကေနာင္မင္းသားႏွင့္ မင္းတုန္းမင္းတို႔ ဆုံေသာအခါ သားေတာ္၊တူေတာ္မ်ားအား စိတ္မခ်ေၾကာင္း ေလွ်ာက္တင္တင္ေသာအခါ မင္းတုန္းမင္းက `ေအး...ေမာင္ပုေရ...ေနာင္ေတာ္ဘုရားကလည္း သီလဝတို႔ကို စိတ္မခ်ဘဴး။ ေမာင္ပုကလည္း ေမာင္ညိုတို႔ကို ဂ႐ုမစိုက္၊ သူတို႔ကလည္း ထေနာင္းပင္က မီးတက်ည္ဆိုသလို လာၾကလိမ့္ဦးမည္´ဟု မိန႔္ေတာ္မူသည္။
ေမာင္ညိုဆိုသူမွာ ပန္းထိမ္းမင္းသားကို ဆိုလိုသည္။
သီလဝဆိုသည္မွာ ျမင္ကြန္းမင္းသားကို ဆိုလိုသည္။
ေမာင္ပုဆိုသည္မွာ ကေနာင္မင္းကို မင္းတုန္းမင္းက ငယ္စဥ္အခါက ညီပုေလးဟု ခ်စ္စနိုးေခၚတြင္ရာမွ အ႐ြယ္ေရာက္လာေသာအခါ ေမာင္ပု ဟုေခၚဆိုေလသည္။
ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ား
ကေနာင္မင္းသားသည္ သာယာဝတီမင္း၏ သားေတာ္ ၊ မင္းတုန္းမင္း၏ ညီေတာ္ ျဖစ္သည္။ ဒုတိယအဂၤလိပ္-ျမန္မာစစ္ပြဲ ၿပီးဆုံးကာနီးတြင္ မင္းတုန္းမင္းသားႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ ေနာင္ေတာ္ ပုဂံမင္းကို ပုန္ကန္ ျခားနားခဲ့ၿပီး ၁၈၅၃ ၊ ဇူလိုင္ (၁၁) တြင္ မင္းတုန္းမင္း နန္းတက္ကာ ကေနာင္မင္းသားက အိမ္ေရွ႕မင္း ျဖစ္လာခဲ့သည္။ မင္းတုန္းမင္းႀကီးသည္ ဘာသာေရး ကိုင္းရွိုင္းသူ ျဖစ္ၿပီး ကေနာင္မင္းသားမွာမူ စီမံခန႔္ခြဲေရးတြင္ နိုင္နင္းသူ ျဖစ္သည္။ ကေနာင္မင္းသားသည္ အေနာက္နိုင္ငံမ်ားသို႔ ပညာေတာ္သင္မ်ား ေစလႊတ္၍ ဗမာ့တပ္မေတာ္ကို ေခတ္မွီေစရန္ ေခတ္မွီ လက္နက္မ်ား တပ္ဆင္နိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္။ စစ္လက္နက္မ်ား ထုတ္လုပ္သည့္ စက္႐ုံမ်ားလည္း တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ ကေနာင္မင္းသားသည္ ဧရာဝတီ ျမစ္ရိုးအတိုင္း ဆန္တက္လာမည့္ ၿဗိတိသွ်တို႔၏ စစ္သေဘၤာမ်ားကို တားဆီးနိုင္ရန္ ေရျမႇုပ္ဗုံးကို တီထြင္စမ္းသပ္ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ဘာသာတရား ကိုင္းရွိုင္းသည့္ နိုင္ငံေတာ္ ျဖစ္သည့္ အားေလွ်ာ္စြာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားက ေရသတၱဝါမ်ား ေသေၾကပ်က္စီးေၾကာင္း ေျပာၾကား ကန႔္ကြက္သျဖင့္ ေရျမႇုပ္ဗုံး ထုတ္လုပ္မႈ စီမံကိန္းကို ရပ္တန႔္ခဲ့ရသည္။ ထိုနည္းတူပင္ အျခားေသာ စက္မႈထူေထာင္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားမွာလည္း ၎ကြယ္လြန္ၿပီးခ်ိန္မွ တစ္စစႏွင့္ ရပ္ဆိုင္းသြားခဲ့ရသည္။ အခ်ိဳ႕စက္႐ုံမ်ားကိုမူ အဂၤလိပ္တို႔ မႏၱေလးကို သိမ္းယူအၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ ျပန္လည္ၿပီး လည္ပတ္ခဲ့ၾကေသးသည္။
ကေနာင္မင္းသားကို တိုင္းသူျပည္သားမ်ားက ခ်စ္ၾကည္ေလးစားၾကၿပီး ျမင္ကြန္း ျမင္းခုန္တိုင္ အေရးအခင္းတြင္ မင္းသားႀကီးသာ လုပ္ႀကံ မခံခဲ့ရပါက ျမန္မာျပည္ သည္နယ္ခ်ဲ့လက္ေအာက္သို႔ ဤမွ်ေလာက္လြယ္ကူစြာ၊ ေစာစီးစြာ မေရာက္နိုင္ဟု ယုံၾကည္ၾကသည္။
ထိုစဥ္က အဂၤလိပ္ႏွင့္ ျပင္သစ္စသည့္ နိုင္ငံတို႔က ကိုလိုနီနယ္ေျမမ်ားရရွိရန္ အၿပိဳင္အဆိုင္ လုံးပမ္းေနၾကျခင္းျဖစ္ရာ အေထြေထြ ေခတ္ေနာက္က်ေနေသာ ပေဒသရာဇ္နိုင္ငံမ်ားအဖို႔ အေႏွးႏွင့္အျမန္သာကြာျခားၿပီး နယ္ခ်ဲ့လက္တြင္းသက္ဆင္းၾကရန္ တာစူေနေပသည္။ ကေနာင္မင္းသားမွာ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ပိုင္စိုးသူမဟုတ္သျဖင့္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ကာကြယ္မႈမ်ားကို ေဆာင္႐ြက္ရာတြင္ ကန႔္သတ္ခ်ဳပ္ျခယ္မႈမ်ား မလြတ္ကင္းေသးေခ်။